Wratten

Symptomen

Wratjes zijn harde knobbeltjes op de huid. Ze voelen ruw en bobbelig aan. Soms lijken ze op hele kleine bloemkolen. Wratten zitten vooral op handen en voeten maar kunnen ook op andere plaatsen op het lichaam zitten. Een wrat doet meestal geen pijn. Wratten aan de onderkant van de voet kunnen soms wel pijn doen als de wrat in het eelt onder de voet drukt. Bijvoorbeeld als je loopt of lang staat.

Wratten ontstaan door een virus. Dit is het humaan papillomavirus (HPV). HPV komt vrij uit de wratten. Als dit virus op de huid komt, kan er een wrat ontstaan. Dat gebeurt niet bij iedereen. Besmetting vindt vaak plaats binnen het gezin en onder klasgenoten. Ook komen er vaak gemakkelijk meer wratten bij als je eenmaal een wrat hebt. Om dit zo veel mogelijk te voorkomen moet je niet peuteren aan een wrat.

Gewone wratten zien eruit als harde, droge, bloemkoolachtige knobbeltjes. Ze zitten vooral op handen en voeten, soms op knieën en ellebogen. Ze komen vooral voor in de leeftijd van 12 tot 16 jaar. Mensen ouder dan 50 jaar hebben meer kans om wratten te krijgen. Deze ouderdomswratten zitten vaak in het gezicht.

Wratten zitten veel op handen, maar soms ook in het gezicht of zelfs op de geslachtsorganen. Wratten op je penis, vagina of anus kunnen ook komen door een SOA (seksueel overdraagbare aandoening).

Wratten zijn niet gevaarlijk. Ze verdwijnen meestal vanzelf zonder litteken. De helft van de wratten verdwijnt vanzelf binnen 1 jaar. Na 2 jaar zijn bij 2 van de 3 kinderen en volwassenen alle wratten verdwenen. Heel soms blijven ze veel langer zitten.

De voetwrat zit op de voetzool. Vaak zit er een dikke eeltlaag op. Er zijn 2 verschillende soorten voetwratten: de mozaïekwrat die zich aan de oppervlakte uitbreidt en de doornwrat die in de diepte groeit en pijnlijk is. Voetwratten zijn vaak hardnekkig en groeien diep in de huid door de druk op de voetzool.
De vlakke wrat is een glad, plat, roze of lichtbruin bobbeltje, een paar millimeter groot. Vaak zijn er veel tegelijk. Ze zitten vooral op het gezicht, onderarmen, handruggen en benen.
Waterwratjes zijn bolle, gladde pukkeltjes met vocht erin. In het middel zit een deukje. Ze zijn zo groot als een speldenknop. Ze kunnen jeuken. Ze komen vooral voor bij kinderen. Ze zitten vaak in groepjes op een of meer plekken: op de rug, borst of buik maar kunnen ook op andere plekken op het lichaam zitten. Ze verdwijnen vanzelf, meestal na ongeveer 1 jaar, soms pas na 2 jaar. Door veel krabben of door een behandeling ontstaan er heel soms littekens. Op een getinte huid zijn die vaak beter te zien. Als een kind een keer waterwratjes heeft gehad, dan heeft uw kind voldoende afweer opgebouwd. Uw kind krijgt daarna geen waterwratjes meer.

Behandeling

Wratten zijn onschuldig en verdwijnen vanzelf weer. De behandeling van wratten is niet eenvoudig. Er is niet één goed methode die bij iedereen werkt. De resultaten van behandelingen zijn daarom ook erg wisselend en vaak teleurstellend. De behandeling van een wrat geeft vaak meer klachten dan de wrat zelf.

Als je weinig last hebt van de wrat, kun je het beste wachten tot de wrat vanzelf verdwijnt. Als de wrat pijn doet, kun je kiezen voor een behandeling.

Je kunt eerst zelf een middel tegen wratten proberen. Bijvoorbeeld crèmes die je elke dag op de wrat smeert. Of een wrattenpen waarmee je de wrat zelf kunt aanstippen.

Salicylzuur of mierenzuur in de crème of oplossing breekt het weefsel van wratten af en remt de groei ervan. Een behandeling met een salicylzuur- of mierenzuuroplossing is pijnloos, maar het is belangrijk om consequent (elke dag) aan te blijven stippen totdat de wrat geheel verdwenen is. Bescherm de huid om de wrat met vaseline. Of knip een gaatje zo groot als de wrat in een hechtpleister en plak de hechtpleister om de wrat heen. Haal de pleister er de volgende dag af. De wrat is dan zacht geworden. Haal het zachte laagje van de wrat voorzichtig weg met een vijltje of eeltsteen. Die dit niet langer dan 12 weken.
Een snellere behandelmethode is het bevriezen van de wrat met een mengsel van dimethylether en propaan. Dit is in principe een eenmalige behandeling, maar de huid kan als gevolg van de bevriezing na afloop pijnlijk en geprikkeld aanvoelen. Ook hierbij kun je de huid om de wrat heen beschermen met vaseline of hechtpleister.
Waterwratjes kun je insmeren met zinkzalf. De wratjes drogen hierdoor in en er ontstaan geen littekens.

Preventie

Wratten zijn besmettelijk. Je krijgt ze door contact met iemand die wratten heeft. Het virus komt overal voor.

Het voorkomen van voetwratten is best lastig, omdat het virus heel besmettelijk is. Wratten op de voetzool krijg je waarschijnlijk door huidschilfers met wrattenvirus en stukjes wrat. Dit kan komen door op blote voeten te lopen in gemeenschappelijke ruimtes zoals kleedkamers.
Raak voetwratten niet aan. Ze kunnen daardoor makkelijker verspreiden naar andere lichaamsdelen. Toch zijn er wel een aantal dingen die je kunt doen om de kans op voetwratten te verkleinen:

Trek dagelijks schone sokken aan.
Droog je voeten altijd goed af.
Draag slippers in een ruimte waar mensen op blote voeten lopen.
Leen geen handdoeken, schoenen of sokken van mensen met voetwratten.

De blaasjes van waterwratjes bevatten een zeer besmettelijk virus. Probeer er dus voor te zorgen dat ze dicht blijven. Laat je kind losse, niet-schurende kleding dragen en zorg dat het niet aan de wratjes krabt.

Wanneer hulp zoeken?

Een bezoek aan de huisarts in principe niet nodig tenzij je twijfelt of het bewuste bultje een wrat is. Als een wrat onder je voet veel pijn doet bij staan of lopen, kun je het beste naar de huisarts gaan. Dat geldt ook als wratten zich op zachte lichaamsdelen bevinden, bijvoorbeeld op de schaamdelen of op het gezicht.

Raadpleeg ook de huisarts als de wrat na een behandeling niet verdwijnt of als er steeds meer wratten bij komen. Of als je huisarts je wratten heeft behandeld, maar ze zijn niet weg en je hebt er nog steeds last van.