Wonden en blaren

Symptomen

Een wond is een beschadigde plek in de huid waar soms bloed uit komt. Er zijn verschillende soorten wonden: brandwonden, scheur- en snijwonden, schaafwonden, bijtwonden, krabwonden en blaren. Alleen oppervlakkige, kleine wonden kun je zelf behandelen. Voor andere wonden moet je de huisarts raadplegen.

Soorten wonden:

brandwonden ontstaan meestal door contact met een heet voorwerp, hete vloeistof, vuur of een steekvlam. Maar ook door de zon, de zonnebank, chemische stoffen of elektriciteit kunnen brandwonden ontstaan. Een eerstegraads verbranding is een rode, droge, pijnlijke plek. De plek kan een beetje gezwollen zijn en warm aanvoelen. Het lijkt op een verbranding door de zon. Dit wordt een eerstegraads verbranding genoemd. Bij een oppervlakkige tweedegraads brandwond is de huid rood en pijnlijk met blaren erop. Deze wonden kun je zelf behandelen. Met andere brandwonden moet je naar de huisarts gaan. Ga voor meer informatie naar Thuisarts.nl
schaafwonden ontstaan door schuren over een ruw oppervlak waardoor de bovenste laag van de huid beschadigt. In de wond zijn rode puntjes bloed te zien. Er kan wat helder en gelig vocht uit de wond komen. Dit droogt op tot een gele korst. Deze wonden genezen meestal goed, maar kunnen wel heel pijnlijk zijn, prikken of branden. Schaafwonden kun je zelf behandelen.
snijwonden: een snijwond is dieper dan een schaafwond maar is meestal minder pijnlijk. Hoe ernstig het is, hangt af van hoe diep de wond is en van het voorwerp dat de wond heeft veroorzaakt. Alleen oppervlakkige snijwonden kun je zelf behandelen. Dit zijn wonden van maximaal 1 cm diep waarvan de wondranden tegen elkaar aan liggen.
bijtwonden komen door een beet van een dier of mens. Hiermee moet je altijd naar een huisarts gaan.
krabwonden zijn vergelijkbaar met een schaafwond en meestal is alleen de bovenste huidlaag beschadigd. Het kunnen wonden zijn door krabben bij jeuk, puistjes of korstjes. Die kun je zelf behandelen. Krabben van (huis)dieren kunnen infecties veroorzaken. Met krabwonden van (huis)dieren moet je naar de huisarts gaan.
blaren zijn met vocht gevulde ruimtes onder de bovenste laag van de huid. Ze ontstaan door druk en wrijving, bijvoorbeeld als schoenen knellen of als ze langs de huid van de voet schuren. Blaren kun je zelf behandelen.

Behandeling

Een brandwond moet je onmiddellijk spoelen onder lauwwarm stromend kraanwater. Doe dit 10-20 minuten. Als dit niet meteen is gebeurd, kan het nog tot 3 uur na het ontstaan van de wond om de pijn te verlichten. Spoel niet met koud water om onderkoeling en pijn te voorkomen. Raak de wond niet aan.
Je kunt een pijnstiller zoals paracetamol gebruiken tegen de pijn.
Laat een blaar het liefst heel. Alleen heel hinderlijke blaren kun je met een naald inprikken. De naald steriliseer je van tevoren met alcohol. Dek kapotte blaren af met een paraffinegaas en vervang dit elke dag.

Spoel een (bijna) droge schaafwond 1 tot 2 minuten met lauwwarm kraanwater. Je kunt de schaafwond ontsmetten met povidonjodium. Verwijder vuil met een nat gaasje. Je kunt grotere zandkorrels of steentjes die niet met water wegspoelen verwijderen met een pincet. Laat de schaafwond aan de lucht drogen. Als de wond onder kleding zit, kun je er een pleister op doen. Als er wondvocht of bloed uit de wond blijft komen, kun je een zalfgaas op de wond doen. Je dekt dit af met een kompres en bevestigt het met een pleister. Vervang dit elke dag tot de wond niet meer lekt. Bij erge pijn kun je een pijnstiller zoals paracetamol gebruiken.

Een snijwond kan flink bloeden. Druk de wond dicht zodat het bloeden stopt of in elk geval minder wordt. Gebruik daarvoor een gaasje of een doek (hand- of theedoek). Spoel de wond daarna 1 tot 2 minuten met lauwwarm kraanwater. Je kunt de snijwond ontsmetten met povidonjodium. Droog de wond en doe er een pleister op.

Voorkom krabwonden bij jeuk door de nagels kort te knippen en schoon te houden. Je kunt de huid insmeren met verzachtende en beschermende zalf of crème. Dit zijn zalven en crèmes zonder medicijnen erin. Ze beschermen de huid en verminderen de jeuk.

Laat een blaar zoveel mogelijk heel en laat hem aan de lucht drogen. Alleen heel hinderlijke blaren kun je met een naald inprikken. De naald steriliseer je van tevoren met alcohol voor de huid. Dek kapotte blaren af met een paraffinegaas en vervang dit elke dag.