Verkoudheid bij kinderen

Verkoudheid is een ontsteking van het slijmvlies van de neus, bijholtes en de keel. Het wordt veroorzaakt door een virus. Jonge kinderen kunnen per jaar wel een keer of tien verkouden zijn. Als een kind een paar keer achter elkaar verkouden is, komt dat telkens door een ander virus. Door alle verkoudheden die ze doormaken bouwen kinderen bij het ouder worden weerstand op.

Een verkoudheid is een ontsteking van het slijmvlies in de neus, keel en bijholtes. Slijmvlies is huid met een laagje slijm. Als het slijmvlies ontstoken is, wordt het dikker en gaat het veel slijm (snot) maken. Je kind kan last hebben van een verstopte neus, snot dat uit de neus komt, niezen, hoesten, keelpijn, hees zijn, snotoogjes (bij het opstaan), oorpijn of koorts.  Het snot kan uit de neus komen of in de keel lopen. Het snot kan veranderen van kleur, bijvoorbeeld geler of groener worden.

Verkoudheid wordt veroorzaakt door een verkoudheidsvirus. Verkoudheid is besmettelijk. Het virus verspreidt zich makkelijk via druppeltjes snot, slijm en spuug in de lucht.

Als een verkouden kind of volwassene hoest, niest of praat, kunnen heel kleine druppeltjes met het virus in de lucht komen. Als je kind die druppeltjes inademt wordt het besmet met het verkoudheidsvirus. Dit gebeurt vooral in ruimtes waar veel mensen bij elkaar zijn en waar weinig frisse lucht binnenkomt. Dat kan zijn in de bus, op school of het kinderdagverblijf.
Als een verkouden iemand je kind een hand geeft, kan het virus op zijn of haar hand komen. Als je kind daarna met die hand aan de neus of mond zit, kan hij of zij het virus ook binnenkrijgen. Verkouden mensen kunnen bijvoorbeeld ook een deurkruk aanraken waardoor anderen die de deurkruk aanraken het virus op hun hand krijgen. Maar kinderen kunnen elkaar ook besmetten via het speelgoed waarmee ze spelen.

Een kind is al besmettelijk 1 dag voordat het ziek wordt. Op de 3e dag is het het meest besmettelijk. Meestal kan je kind anderen niet meer besmetten 5 tot 9 dagen nadat het ziek geworden is. Jonge kinderen kunnen anderen besmetten tot 14 dagen nadat ze ziek geworden zijn.

Een verkoudheid gaat vanzelf over, meestal binnen een week. Je kunt de verkoudheidsverschijnselen bestrijden zodat het kind zich wat prettiger voelt. Er zijn speciaal voor kinderen neusspray of neusdruppels waarvan de dosis werkzame stof is afgestemd op het lichaamsgewicht van kinderen. Het is belangrijk om de neus van kinderen open te houden zodat het gemakkelijker voor ze is om (veel) te blijven drinken. Gebruik daarvoor een spray, druppels en reinig na het druppelen voorzichtig de binnenkant van de neus. Dat helpt ook tegen eventuele oorpijn.

Kinderen 6-12 jaar
Als je kind veel last heeft van een verstopte neus, vooral ’s nachts, kun je een neusspray of druppels met een middel dat het slijmvlies tijdelijk wat dunner maakt, gebruiken. Bijvoorbeeld xylometazoline. Je kind kan dan gemakkelijker door de neus ademen. Gebruik deze middelen niet vaker dan 3 keer per dag en wacht tenminste 8 uur voordat je het weer gebruikt. 

Belangrijk: gebruik deze middelen niet langer dan 1 week. Als je het langer gebruikt, werkt het steeds korter en kun je er verslaafd aan worden.

Kinderen 2-6 jaar
Gebruik alleen een middel dat het slijmvlies tijdelijk dunner maakt als je kind heel veel last heeft van de verstopte neus. En als neusspray of druppels met zout water te weing helpt,

Kinderen jonger dan 2 jaar
Geef je kind geen middel dat het slijmvlies tijdelijk dunner maakt, zoals xylometazoline. Dit kan soms vervelende bijwerkingen geven. Geef je kind alleen speciale druppels of spray die de huisarts kan voorschrijven voor kinderen jonger dan 2 jaar.

Antibiotica helpen niet bij verkoudheid. Ze werken alleen tegen bacteriën, niet tegen virussen zoals het verkoudheidsvirus.

Adviezen bij verkoudheid:

• zorg dat je kind niet in rokerige ruimtes komt
• maak een vies oog schoon met een watje met kraanwater
• leer oudere kinderen om te hoesten en niezen in hun elleboog
• leer je kind om de handen regelmatig te wassen

Voor een verkoudheid hoeven de meeste kinderen niet naar de huisarts.

Heel soms wordt een verkouden kind zieker. Dat kan bij baby’s bijvoorbeeld gebeuren door het RS-virus. Kijk voor informatie waar je dan op moet letten op Thuisarts.nl

Neem direct contact opmet als je kind jonger is dan 3 maanden en koorts heeft. 

Neem dezelfde dag contact op met de huisarts als:

• je kind benauwd is, snel of moeilijk ademt
• je kind piepend ademt
• je kind slecht drinkt (minder dan de helft van normaal)
• je kind  suf is

Neem contact op met je huisarts op werkdagen als:

• je kind langer dan 5 dagen koorts heeft, 38 graden of hoger, gemeten in de anus
• je kind koorts heeft gehad en na een paar dagen opnieuw koorts krijgt
• je twijfelt of de klachten komen door een verkoudheid

Lees ook meer over koorts bij kinderen 

Lees ook meer over griep bij kinderen

• NHG-standaard Acute Rhinosinusitis
   
• Apotheek.nl