Puistjes
Symptomen
Vrijwel iedereen krijgt in de puberteit puistjes. Puistjes zitten vooral in het gezicht, op de borst, de rug en de schouders. Bij de een zijn het een paar puistjes, bij de ander is het veel uitgebreider. Soms kan het ook na de puberteit blijven bestaan of pas op volwassen leeftijd beginnen. Het wordt bij jongeren ook wel jeugdpuistjes genoemd.
Puistjes genezen vanzelf maar er komen vaak weer nieuwe bij. Heb je erg veel puistjes of gaan ze (onderhuids) ontsteken, dan wordt het meestal acne genoemd. Dit is een hardnekkige aandoening die alleen goed te behandelen is als de behandeling consequent en lang wordt volgehouden.
In de puberteit verandert de huid door hormonen. De talgkliertjes in je huid maken meer talg aan. Dit is een vettige stof die de huid smeert. Als talg niet gemakkelijk naar buiten kan, raakt het talgkanaaltje verstopt. Bacteriën die normaal in de talg zitten, vermenigvuldigen zich dan heel snel. Bij acne zie je verschillende soorten puistjes: - puistjes met een wit bultje: doordat de kliertjes verstopt raken met talg, huidschilfers en bacteriën. - puistjes met een zwart puntje: ook doordat de kliertjes verstopt raken maar met een zwart puntje. Dit wordt ook wel een mee-eter genoemd. Het zwarte puntje is geen vuil maar huidkleurstof. - rode puistjes: als de kliertjes door een verstopping gaan ontsteken. - puistjes met een geel bultje: rode puistjes worden geel doordat er door de ontsteking gele pus ontstaat.
In sommige families komt acne vaker voor. Het is voor een deel erfelijk. Soms raken de kliertjes verstopt door bijvoorbeeld make-up of producten waar olie in zit. Sommige medicijnen kunnen acne erger maken, zoals sommige medicijnen tegen ontsteking (corticosteroïden) of tegen epilepsie of vitamine B12. Acne wordt niet veroorzaakt door slechte hygiëne, stress, seks, of een vitaminetekort. Het advies is wel om gevarieerd en gezond te eten.
Behandeling
Je kunt je huid zelf behandelen met een gel met benzoylperoxide.
Gebruik de gel elke avond. Als je een gevoelige of gekleurde huid hebt, kun je in het begin de gel om de dag te gebruiken en als je huid er aan gewend is elke dag.
Was je huid eerst met lauw water zonder te schuren of te scrubben. Je kunt hier ‘zeepvrije zeep’ of ‘syndet (synthetische zeep)’ bij gebruiken. Droog je huid daarna voorzichtig droog. Smeer de gel dun op de huid met puistjes. Was de gel ’s ochtends van je huid af.
Gebruik de gel minstens 6 weken. Pas na 4 tot 6 weken begin je te zien dat het helpt. Deze behandeling zorgt ervoor dat er geen nieuwe puistjes ontstaan. Puistjes die je al hebt, moeten vanzelf overgaan.
Je huid kan in het begin rood, branderig of schilferig worden. Je kunt de huid dan overdag insmeren met een verzachtende en beschermende crème of zalf, bijvoorbeeld lanette crème of cetomacrogol crème.
De gel heeft een blekende werking. Zorg er daarom voor dat de gel niet op je haar, kleding, bril of sieraden komt. Het kan ook op je beddengoed, bijvoorbeeld een sloop, of op je handdoek bleekvlekken geven.
Ga niet in de zon of onder de zonnebank met benzoylperoxide op je huid. Je verbrandt dan sneller.
Het is verstandig om puistjes en mee-eters niet uit te knijpen. Door de druk komt er namelijk ook talg in de huid. Dit kan meer ontstekingen veroorzaken waardoor de acne erger wordt. Bovendien kunnen er littekens of putjes ontstaan.
Preventie
De volgende adviezen kunnen helpen om puistjes zoveel mogelijk te voorkomen:
- Was je gezicht elke dag met lauw water. Je kunt hierbij ‘zeepvrije zeep’ gebruiken. Droog je huid daarna voorzichtig af.
- Knijp puistjes niet uit. Krab en peuter er ook niet aan. Als je dit doet, kun je littekens krijgen.
- Gebruik make-up zonder olie. Haal de make-up elke dag van je gezicht. Hoe minder make-up je gebruikt, hoe kleiner de kans op nieuwe puistjes.
- Gebruik crèmes, bijvoorbeeld een dagcrème of zonnebrandcrème, zonder olie.
- Eet gezond. Als je het idee hebt dat je na het eten van een bepaald iets meer last van puistjes hebt, probeer dit dan een tijdje niet te eten.
- Bescherm je huid tegen de zon. Veel UV-licht kan je huid dikker maken, waardoor meer mee-eters ontstaan. In een vochtige omgeving, bijvoorbeeld in de tropen, kunnen puistjes erger worden door de zon.
Wanneer hulp zoeken?
In principe gaan puistjes vanzelf over en hoef je er niet mee naar de huisarts. Je kunt er wel behoorlijk onzeker van worden.
Als je lang last blijft houden ondanks gebruik van benzoylperoxide, als je acne steeds erger wordt of als je er gewoon over wilt praten, ga dan langs de huisarts.