Koortslip
Symptomen
Een koortslip is een ontsteking van de huid op of rond de lippen en wordt veroorzaakt door het herpes simplex virus. Het begint meestal met jeuk of een branderig gevoel op of rond je lippen. Je krijgt daarna blaasje die pijn doen of jeuken.
Ongeveer 1 op de 3 mensen krijgt weleens een koortslip. Een koortslip komt vooral op als je weerstand laag is bijvoorbeeld bij stress, griep, menstruatie maar ook bij blootstelling aan de zon.
Het koortslip-virus is heel erg besmettelijk en blijft de rest van je leven in je lichaam. Je kunt het krijgen van iemand die besmet is via de handen, knuffelen en kussen. Maar ook als je spullen gebruikt van iemand met een koortslip. Bijvoorbeeld bestek, kopjes, tandenborstel, handdoek of lippenbalsem. Je kunt het ook krijgen van iemand die blaasjes op de penis of vagina heeft. Het virus kan via de handen of via seks op je lippen komen.
De meeste mensen raken ongemerkt besmet, vaak al in de puberteit. En vanaf dat moment kom je er niet meer vanaf. Het blijft in een soort sluimertoestand in je lichaam aanwezig. Het zit in de zenuwuiteinden van de huid. Sommige mensen hebben na een koortslip vrijwel geen last meer, anderen kunnen er nog een paar keer per jaar last van hebben.
Vaak voel je een koortslip al aankomen doordat je huid op die plaats begint te prikken, tintelen of jeuken. Je krijgt een plekje met blaasjes, meestal op of rond de de mond, maar je kunt het ook op je neus, kin of ooglid krijgen. De blaasjes zelf bevatten een waterig of gelig vocht en zijn vaak pijnlijk en branderig. Na 1-2 dagen drogen de blaasjes vanzelf in en vormen zich korstjes. Zo’n 10 dagen later zijn je lippen weer genezen.
Het sluimerende virus kan weer actief worden als je een verminderde weerstand hebt, veel in de felle zon zit of het schraal en streng vriesweer is. Maar ook als je in een stressvolle periode zit, of vlak voor of tijdens je menstruatie kan het virus makkelijk de kop opsteken en ontstaat er weer een koortslip.
Behandeling
Een koortslip gaat binnen 10 dagen vanzelf over. Zodra je een koortslip voelt aankomen, kun je ook eventueel een zelfzorgmiddel gebruiken, in de vorm van een crème of pleister.
Preventie
Het virus zit in het vocht van de blaasjes. Dit vocht is heel besmettelijk. Vooral als je blaasje krijgt en als ze opengaan. Je kunt dan makkelijke anderen besmetten. Als er een korstje op zit ben je veel minder besmettelijk. Een goede hygiëne is dan ook van groot belang:
- raak de koortslip niet aan
- wrijf niet in je ogen
- was je handen regelmatig met water en zeep
- laat servies en bestek niet door anderen gebruiken
- maak servies na gebruik goed schoon
- gebruik handdoek en tandenborstel alleen zelf.
- zoen en knuffel niet
- krab niet aan de korstjes om littekens te voorkomen
- geen orale seks
- draag een mondmasker als je werkt met baby’s of mensen met verminderde afweer
Koortslip en baby's
Heb je een koortslip, wees dan vooral heel voorzichtig met baby’s. Omdat hun afweermechanisme nog niet voldoende is ontwikkeld, kunnen baby's ernstig ziek worden van dit virus. Je kunt een pleister op de koortslip doen of een mondmasker dragen. Was je handen met water en zeep voordat je de baby aanraakt. Kus de baby niet.
Koortslip bij verminderde weerstand
Als je weet dat je een koortslip kunt krijgen, zorg dan dat je je weerstand op peil houdt: door het eten van vitaminerijke voeding, neem voldoende rust en ontspanning, zorg voor voldoende beweging en een goede hygiëne. Zo kun je proberen een koortslip te voorkomen.
Wanneer hulp zoeken?
Als je een baby hebt en zelf een koortslip hebt, of een bezoeker met een koortslip is lang geweest, neem dan direct contact op met de huisarts als de baby:
- blaasje in en rond de mond heeft
- blaasjes rond het oog heeft
- een rood oog heeft
- ziek wordt
Het is verstandig dezelfde dag contact op te nemen met je huisarts als je:
- blaasjes op of rond je oog hebt
- een pijnlijk rood oog hebt
- een blaasje in een eczeemplek krijgt
- door kanker en/of chemotherapie een slechte afweer hebt
- je zwanger bent en blaasjes op je schaamlippen of vagina krijgt in de laatste weken voor de bevalling
Raadpleeg je huisarts als:
- het anders of erger is dan je gewend bent
- je ook blaasjes op je penis of vagina krijgt
- de koortslip na 2 weken nog niet weg is
- je vaak een erge koortslip hebt en zelfzorgmiddelen niet helpen
Informatiebronnen
NHG-behandelrichtlijn Koortslip (herpes labialis)
KNMP-Standaard voor Zelfzorg Koortslip
Zelfzorgproducten bij koortslip
