Jeuk
Symptomen
Jeuk is een gevoel waardoor je de huid gaat wrijven of krabben, soms tot bloedens toe. Jeuk kan allerlei oorzaken hebben zoals een droge huid, allergie, galbulten, eczeem of schurft. Soms is er niets aan de huid te zien, vaak zijn er rode vlekken en/of bultjes. Meestal komt jeuk door contact met een prikkelende stof. Het kan ook een insectenbeet zijn, een reactie op voedsel of het gevolg van huidschimmel. Sommige kinderziekten gaan gepaard met vlekjes, bulten en jeuk.
Veel voorkomende vormen van jeuk:
- Contactallergie. Als jeuk wordt veroorzaakt door een prikkelende stof heet dat contactallergie. Die stof kan een schoonmaakmiddel zijn, maar ook haren van de eikenprocessierups of een plant zoals brandnetels of berenklauw.
- Insectenbeten. De bekendste zijn beten van muggen, wespen, hoofdluis of vlooien. Kwallenbeten zijn vaak pijnlijk, maar ze kunnen ook gewoon jeuken. De beet van een onbekend insect kan soms pas na enkele dagen gaan irriteren. Vraag dan advies aan de huisarts.
- Allergische reactie. Hierbij heb je plotseling jeukende rode bulten op je huid. Het kan komen door een virus, voeding (bijvoorbeeld tomaten of aardbeien), door sommige medicijnen of door een insectenbeet of -steek. De bulten, vaak galbulten of netelroos genoemd, verdwijnen vanzelf binnen uren of dagen. Antihistaminica (middelen tegen hooikoorts), interne link kunnen de jeuk verminderen.
- Voetschimmel of zwemmerseczeem kan pijn doen óf jeuken. De plekken zijn schilferig, rood of vertonen bultjes.
- Te veel of te lang baden of douchen, veel zweten, een droge huid.
- En verder bij schurft, eczeem, psoriasis, gordelroos, jeuk aan de anus door aambeien of wormen, uitrekken van de huid door de zwangerschap
Behandeling
Hoe hinderlijk ook, jeuk is meestal onschuldig. Er zijn verschillende zelfzorgmedicijnen en medische hulpmiddelen om jeuk te verminderen.
Je kunt zelf de plekken koel of nat houden. Om de jeuk van insectenbeten te verlichten zijn er crèmes en gels. Deze smeer je op de jeukende plek. Antihistaminica die van binnenuit tegen de jeuk werken (interne link naar hooikoorts, medicijnen), zijn er in tabletvorm.
Houd voetschimmel juist droog en behandel het met een schimmeldodende zalf of crème.
Preventie
- Probeer niet te wrijven of te krabben. Knip en vijl je nagels kort en houd ze schoon. Dan krijg je minder wondjes als je krabt.
- Baad of douche niet te vaak, niet te lang en niet te heet, maar gebruik lauwwarm water. Gebruik geen of weinig zeep. Dep na wassen de huid voorzichtig droog.
- Houd je huid soepel door insmeren met een vette crème, voorkom uitdrogen.
- Drink minstens 1,5 liter water per dag.
- Leg 's winters een vochtige handdoek over de verwarming of gebruik een luchtbevochtiger. Dat maakt de lucht in huis minder droog. Je huid droogt dan minder uit.
- Gebruik wasmiddel zonder parfum, gebruik geen wasverzachter.
- Gebruik katoenen beddengoed.
- Draag katoenen, losse kleding. Contact van de huid met kleding kan de jeuk erger maken.
Wanneer hulp zoeken?
Neem contact op met de huisarts als:
- je heftige jeuk hebt
- de jeuk na enkele dagen nog niet over is
- je behalve jeuk ook andere klachten hebt
- je zwanger bent: bij hevige jeuk op handpalmen en/of voetzolen of bij hevige jeuk over je hele lichaam
Informatiebronnen
NHG-standaard Urticaria en angio-oedeem
Zelfzorgproducten bij jeuk
