Vrouw zit met handen tegen de buik

Blaasontsteking

Symptomen

Bij een blaasontsteking of ontsteking van de urinewegen heb je last van pijn bij het plassen, vaker kleine beetjes plassen en pijn onder in je buik. De binnenkant van je blaas is dan ontstoken. Dat komt door bacteriën. Het komt veel voor, vooral bij vrouwen tussen de 15 en 24 jaar en bij vrouwen na de overgang (menopauze). Het komt ook veel voor tijdens de zwangerschap.

Een blaasontsteking (blaasinfectie) is een ontsteking van de binnenkant van de blaas door bacteriën. Dit zijn meestal bacteriën die uit de darm komen. Het plasgaatje zit in de vulva tussen de clitoris en de opening van de vagina. Via de plasbuis komen de bacteriën uit de darm in de blaas terecht. In de blaas hecht de bacterie zich aan de wand van de blaas en ontstaat er een ontsteking.  

De plasbuis is 2,5 tot 4 cm lang. Omdat de plasbuis bij vrouwen kort is, zijn vrouwen veel vatbaarder voor ontsteking van de blaas dan mannen. Ook ligt bij vrouwen de uitgang van de plasbuis dichter bij de anus (poepgat). Bacteriën kunnen zo makkelijker van het poepgat naar de plasbuis en de blaas. 

Oorzaken van blaasontsteking

Er zijn verschillende oorzaken van blaasontsteking:

  • Vermindering van het aantal “goede” zure bacteriën rond de vagina en plasbuis. Dat kan bijvoorbeeld door het vaak gebruiken van antibiotica, door wassen met gewone zeep, door de overgang of door gebruik van spermicide middelen (bijvoorbeeld bij condoom of pessarium). 
    In de vagina zitten voor de overgang “goede” zure bacteriën die darmbacteriën tegengaan. Vrouwen hebben na de menopauze minder vrouwelijk geslachtshormoon. Dat vermindert het aantal “goede” bacteriën in de vagina. Dit vergroot de kans op een blaasontsteking.
     
  • Bacteriën kunnen makkelijker in de blaas komen. Bijvoorbeeld door seks (door de bewegingen bij gemeenschap), door de overgang en door een katheter (een slangetje door de plasbuis naar de blaas).
     
  • Het minder goed kunnen verwijderen van bacteriën uit de blaas. Bijvoorbeeld door minder te drinken, door het plassen uit te stellen, door de blaas niet helemaal leeg te plassen, door afwijkingen aan de urinewegen en door verzakking van de baarmoeder.
     
  • Verminderde afweer. Bijvoorbeeld door roken, diabetes of door het gebruik van bepaalde medicijnen die je afweer remmen zoals biologicals en corticosteroïden.
     
  • Erfelijkheid. Als je moeder vroeger ook blaasontstekingen had.


Dit merk je als je blaasontsteking hebt:

  • pijn of branderig gevoel tijdens plassen;
     
  • vaak plassen;
     
  • plotselinge, sterke aandrang om te plassen, en daarna maar kleine beetjes urine kunnen plassen;
     
  • na het plassen nog steeds aandrang hebben om te plassen;
     
  • soms pijn in de onderbuik, ook als je niet plast;
     
  • soms spetters bloed in de urine;
     
  • soms stinkende urine.

Behandeling

Bij de helft van de vrouwen gaat blaasontsteking binnen 1 week vanzelf over. 
Het is belangrijk om veel te drinken: 2 tot 3 liter per dag, bij voorkeur water of thee.  Overleg met je huisarts hoeveel je mag drinken als je last hebt van hartfalen.

Tegen de pijn kun je een pijnstiller zoals paracetamol nemen (3 tot 4 keer per dag 2 tabletten van 500 mg). 

Ga naar je huisarts en laat je ochtendurine onderzoeken als de klachten niet minder worden.
Als de urine te weinig tijd in de blaas heeft gezeten kan de urinetest negatief zijn. Vertel de assistent daarom of je in de nacht nog geplast hebt en zo ja hoe laat. Dit advies is alleen geschikt voor niet-zwangere, gezonde vrouwen. Laat in alle andere gevallen je urine meteen onderzoeken bij je huisarts.

Als je blaasontsteking hebt, zijn ook de adviezen onder Preventie belangrijk.

Preventie

Wat kun je zelf doen om blaasontsteking te voorkomen?

  • Drink tenminste 1,5 liter per dag, bij voorkeur water, thee en koffie. Als je veel drinkt moet je vaak plassen. Hierdoor spoel je de plasbuis schoon en hebben de bacteriën geen kans de blaas te bereiken.
  • Was je vagina zonder zeep, eventueel kun je een zeepvrije zeep gebruiken.
  • Veeg je billen af van voor naar achter. Zo veeg je geen bacteriën in de plasbuis.
  • Stel bij aandrang het plassen niet uit.
  • Plas je blaas helemaal leeg. Dat doe je als volgt:
    - ga rechtop zitten met je voeten plat op de vloer;
    - ontspan je blaas door met getuite lippen zachtjes uit te ademen of door een liedje te fluiten;
    - plas rustig uit;
    - als het plassen is gestopt, kantel dan je bekken door je bovenlichaam naar je knieën te bewegen.
  • gebruik elke dag schoon en ademend ondergoed;
  • zorg voor persoonlijke hygiëne voordat je seks hebt (zowel man als vrouw);
  • gebruik geen zaaddodende glijmiddelen;
  • plas 5 tot 15 minuten nadat je gemeenschap hebt gehad je blaas leeg.

Eventueel kun je een medisch hulpmiddel proberen om blaasontsteking te voorkomen. Gebruik geen vitamine C. Als je dagelijks veel vitamine C gebruikt kun je last krijgen van nierstenen.

Wanneer hulp zoeken?

Bel dezelfde dag je huisarts:

  • als je koorts hebt (38 graden of hoger);
  • als je je ziek voelt;
  • als je koude rillingen hebt;
  • als je pijn in je zij hebt;
  • als je snel ademt of je hart snel klopt;
  • als je in de war bent of niet goed meer reageert;
  • als je zwanger bent;
  • als je al een keer een ontsteking van het nierbekken hebt gehad;
  • als je diabetes of een ziekte van je nieren of blaas hebt;
  • als je vermoedt dat je kind blaasontsteking heeft;
  • als je een man bent en je vermoedt dat je een blaasontsteking hebt.

    Bel op werkdagen je huisarts:
  • als je veel last hebt en niet wil afwachten;
  • als je hebt afgewacht met veel drinken en pijnstillers maar de klachten zijn na 1 week nog niet minder;
  • als je 2 dagen na het slikken van de laatste antibiotica nog steeds klachten hebt;
  • als er meer dan wat spetters bloed in je urine zit;
  • als je klachten van blaasontsteking hebt en meer of andere vaginale afscheiding dan gewoonlijk (hoeveelheid, geur, kleur);
  • als je klachten van blaasontsteking hebt en afscheiding uit je plasopening zonder dat je plast.

Zelfzorgproducten bij blaasontsteking

Roter Cysticare
Roter Cysticare Utipro Plus AF
Roter Cystiflora
Onderwerpen A-Z