Aften
Symptomen
Aften zijn grijswitte plekjes in de mond. Het is een ontsteking van het mondslijmvlies. Aften doen vaak pijn. Eten en drinken kan de pijn erger maken. Aften verdwijnen vanzelf na 7 tot 14 dagen. Het komt veel voor. Ongeveer 1 van de 5 mensen heeft weleens een aft. Als je ouder dan 40 jaar bent, heb je er minder vaak last van. Aften zijn niet besmettelijk.
Aften zitten meestal aan de binnenkant van je wangen, op je lippen en onder je tong. Minder vaak op je tong, op je tandvlees of op je gehemelte.
We weten niet waardoor aften ontstaan. Misschien heb je meer risico om aften te krijgen als:
- je kleine wondjes in je mond hebt. Bijvoorbeeld door het schuren van een tand tegen de tong of wang, bijten op je wang, door tandenpoetsen, flossen of door een beugel of kunstgebit dat niet goed past;
- je een droge mond hebt;
- slaapgebrek hebt;
- je veel stress hebt;
- er veranderingen in je hormonen zijn, bijvoorbeeld als je ongesteld of zwanger bent;
- je te weinig ijzer, vitamine B12 of foliumzuur in je bloed hebt.
Bij sommige ziektes krijg je vaker aften, bijvoorbeeld bij de ziekte van Behçet (een vorm van reuma) of bij ziektes zoals de ziekte van Crohn, colitis ulcerosa, glutenallergie (coeliakie) of systemische lupus erythematodes (SLE).
Sommige medicijnen hebben aften als bijwerking, bijvoorbeeld fentanyl (een heel sterke pijnstiller), tabletten voor onder je tong voor immuuntherapie en sommige medicijnen tegen kanker.
Behandeling
Aften gaan vanzelf weg binnen 14 dagen.
Als je er veel last van hebt kun je het volgende doen:
- eet geen pittig gekruid eten;
- eet geen hard eten of eten met scherpe randjes zoals toast of stokbrood;
- kauw voorzichtig;
- vermijd het eten van zure voedingsmiddelen zoals citrusvruchten, tomaten en kiwi’s;
- drink geen zure dranken zoals sinaasappelsap of frisdrank;
- raak de aften niet aan met je tong, vingers of tandenborstel;
- poets je tanden voorzichtig met een zachte tandenborstel die niet versleten is. Als de haren naar de zijkant staan, is de tandenborstel versleten. De haren kunnen dan wondjes maken in je mondslijmvlies. Vervang daarom je tandenborstel elke drie maanden en gebruik een zachte borstel.
Je kunt ook een zelfzorgmiddel gebruiken voor het aanstippen van de aften met een mondgel of een oplossing met salicylzuur.
Preventie
Als je vaak last hebt van aften kun je een tijdje elke dag opschrijven wat je eet en drinkt. Als je dan een aft krijgt kun je misschien ontdekken wat de oorzaak is.
Poets je tanden voorzichtig met een zachte tandenborstel die niet versleten is. Dus met een tandenborstel waarvan de haren recht omhoog staan. Probeer een tandpasta zonder schuimmiddel (natriumlaurylsulfaat).
Wees voorzichtig met langdurig gebruik van mondspoeling met alcohol. Alcohol kan het mondslijmvlies beschadigen als je het veel gebruikt.
Ga 1 of 2 keer per jaar voor controle naar de tandarts of mondhygiënist.
Wanneer hulp zoeken?
Neem contact op met je huisarts als je aften hebt en:
- je hebt koorts (38 graden of hoger) en je voelt je ziek;
- je aften niet binnen 14 dagen genezen zijn.
Informatiebronnen
Zelfzorgproducten bij aften
